اطلاعات کلی

لحیم کاری نرم یا soldering فرایندی برای اتصال دهی است که زیر مجموعه لحیم کاری دسته بندی می شود. در این فرایند، اتصال دهی به وسیله ماده ای انجام می شود که نقطه ذوبی پایین تر از نقطه ذوب فلزات پایه دارد. معمولا دمای 450 درجه سانتیگراد به عنوان مرزی برای لحیم کاری نرم و سخت در نظر گرفته می شود.

لحیم کاری نرم از لحاظ کارکردی تشابه بسیاری به نوع سخت آن دارد. با این تفاوت که دمای کار کمتر بوده، و فلز پر کننده دخیل در آن کمی نرم تر است. در این عملیات برای منسجم کردن دو فلز هم جنس یا مخالف، از نوعی فلز پر کننده بهره می برند. این ماده در گذشته حاوی مقدار قابل توجهی از سرب بوده، اما به دلیل محدودیت های زیست محیطی ساختار آن دگرگون شده است.

امروزه فلز پرکننده لحیم کاری نرم از ترکیب قلع و سرب تشکیل می شود. نسبت ترکیب هر کدام از این عناصر بسته به نوع پروژه می تواند بین 60 تا 40 باشد. لازم به ذکر است که میزان حرارت دریافتی این نوع فلز برای ذوب شدن باید بین 180 تا 220 درجه سلسیوس باشد.

بر خلاف لحیم کاری سخت، لحیم کاری نرم معمولا به واسطه نیروی انسانی انجام می شود. در ابتدا فلز پر کننده با کمک هویه درجه ذوب می رسد. از آنجایی که این ماده دارای خاصیت چسبندگی است، می تواند دو جسم مشخص شده را به یکدیگر وصل کند. زمانی که دمای محیط کاهش پیدا کند، این ماده از حالت مایع خارج شده، و بافتی جامد و محکم را به خود می گیرد. زمانی که این تغییر شکل اتفاق بیفتد، اتصال دو جسم مشخص شده تکمیل می شود.

جهت اطلاعات بیشتربه سایت Taksaan.ir مراجعه کنید.

کاربردهای لحیم کاری نرم

لحیم کاری نرم می تواند در عرصه های بسیاری دخالت‌ داشته باشد. شیشه های رنگی، وسایل آشپزی و جواهرات از جمله اقلامی هستند که در گذشته برای تکامل خود به لحیم کاری وابسته بودند. اما امروزه این عملیات صنعتی می تواند در سازه هایی همچون اتومبیل، برد های الکترونیکی، لوله کشی و تعمیرات کاربرد داشته باشد.

همانطور که در مطالب فوق به آن اشاره کردیم، لحیم کاری نرم می تواند دو سازه فلزی را به صورت دائمی به یکدیگر وصل کند. جالب است بدانید که این اتصال می تواند برگشت پذیر باشد چرا که با حرارت دادن دوباره به فلز پر کننده، میزان سختی آن از بین می رود. در ادامه برخی از مهم ترین کاربرد های لحیم کاری نرم ذکر می شود.

وصل کردن اجزا به برد در مدارات الکترونیکی
فرم دهی و ساخت لوله کشی سازه های خنک کننده
انسجام فلزاتی همچون‌ سرب و مس
تعمیرات تلفن همراه
تعمیرات خودرو

قابلیت ترشوندگی درلحیم کاری نرم

قابلیت چسبندگی و تر شوندگی در پروسه لحیم کاری نرم از اهمیت بالایی برخوردار است. بر اساس یک تعریف کلی، به میزان مساحتی که یک قطره می تواند بر روی یک جسم جامد پخش شود، قابلیت تر شوندگی می گویند. لازم به ذکر است که درصد وجود این خاصیت در ماده به ترکیبات آلیاژی و خواص کششی اقلام استفاده‌ شده بستگی دارد.

این فرایند زمانی رخ می دهد که دو عضو فلز پایه و لحیم در کنار هم قرار گرفته و واکنش نشان دهند. همچنین چگونگی ساخت آلیاژ به نقطه ذوب فلز پایه و ماده پر کننده وابسته است. در نتیجه تمایل کنترل نشده فلز پوشش دهنده لحیم کاری نرم به آلیاژسازی، می تواند سبب ایجاد اختلال در پخش شدن فلز پوشاننده شود.

اگر این مرحله (تر شوندگی) در لحیم کاری به درستی انجام نشود، اتصال به دست آمده خواص مطلوبی نخواهد داشت. البته پارامتر های بسیاری می توانند در ایجاد یک اتصال نامناسب نقش داشته باشند. فلاکس بی کیفیت، طراحی غیر اصولی و شرایط سطحی ضعیف از جمله این عوامل هستند.

اگر میزان تر شوندگی در این نوع لحیم کاری به حد معمول نرسد، از ماده ای به نام فلاکس بهره می برند. این عضو می تواند اکسید ها را از میان فلز پر کننده و فلز پایه حذف کند. علاوه بر این خاصیت کششی این دو فلز نیز با استفاده از فلاکس بهبود پیدا می کند.

جریان موئینگی در لحیم کاری نرم

سازه هایی که به واسطه لحیم کاری نرم به وجود می آیند معمولا بر این فرض تولید می شوند که لحیم ذوب شده با کمک جریان موئینگی در بخش انسجام دو سازه پخش می شود. برای پخش صحیح لحیم و بهبود این قابلیت باید به برخی قواعد پایبند بود. استفاده از لحیم با کیفیت، کاهش شدت درز اتصال، و کم کردن تنش سطحی از جمله این قواعد هستند.

واضح است که مهمترین قاعده در بیشتر شدن قابلیت موئینگی و چگونگی پوشانندگی فلز پرکننده لحیم، درز اتصال است. میزان این درز باید بر اساس استاندارد های خاصی کنترل شود. چنانچه این شکاف بیش از حد تعیین‌ شده باشد این جریان به درستی در سازه شکل نمی گیرد.

تمیزکاری سطح لحیم کاری نرم

سطح سازه ای که پروسه لحیم کاری نرم بر روی آن انجام می شود، باید از هر گونه گرد و غبار و یا آلودگی پاکسازی شود. اگر اکسید یا هر ماده اضافه دیگری در این میان حضور داشته باشد، چگونگی‌ تر شوندگی و پخش شدن فلز پر کننده دچار چالش می شود.

در این میان استفاده از فلاکس می تواند مفید باشد. این ماده پوششی را بر روی فلز پایه ایجاد می کند که عاری از هر گونه آلودگی‌ باشد. در نتیجه پروسه تر شوندگی با سهولت بیشتری دنبال می شود. فلاکس یکی از مهم ترین اقلامی است که باید در تمیز کاری سطح لحیم کاری نرم حضور داشته باشد.

گرمایش در لحیم کاری نرم

یکی از مهم ترین معیار های یک لحیم کاری موفق، میزان حرارت آن است. این دما باید به حدی برسد که هر دو فلز به حرارت یکسان برسند. زمانی که این قاعده به درستی انجام شود، فلز میانی ذوب می شود. پوشش دهی و جریان موئینگی نیز در همین حین انجام می شود.

این حرارت در لحیم کاری نرم می تواند به واسطه مقاومت الکترونیکی، جریان القایی، اشعه لیزر، کوره، و انواع شعله تامین شود. لازم به ذکر است که فلز پوشاننده می تواند با کمک حمام های مذاب وارد درز اتصال شود. چگونگی اعمال حرارت یکی از مهم ترین پارامتر هایی است که می تواند در تعیین قیمت لحیم کاری نرم نقش داشته باشد.

تجهیزات لحیم کاری نرم

بی شک انجام این عملیات مستلزم حضور ابزار آلات خاصی است. ابزار هایی که هر یک از آنها برای انجام وظیفه ای خاص طراحی و تولید شده اند. البته این اقلام بسته به نوع لحیم کاری می توانند با یکدیگر متفاوت باشند. در ادامه برخی از مهم ترین تجهیزات مورد نیاز لحیم کاری نرم ذکر می شود.

هویه
پایه هویه
سیم لحیم
فلاکس
قلع کش

کیفیت تجهیزات لحیم کاری در مطلوب بودن یا نبودن نتیجه نهایی نقش مهمی را ایفا می کند. پس برای افزایش بازدهی این پروسه، بهتر است اقلامی را خریداری کنید که بیشترین سازگاری را با فعالیت انتخابی تان داشته باشد. تکترونیکس جزو محدود توزیع کننده هایی است که می تواند کلیه محصولات مورد نیازتان در این حوزه را با بهایی منصفانه و کیفیتی بی نظیر برایتان فراهم کند. برای دسترسی به خدمات این واحد تجاری کافی است به اطلاعات درج شده در وب سایت مراجعه کنید.

هویه

هویه اصلی ترین ساختاری است که باید در لحیم کاری نرم حضور داشته باشد. این عضو حاوی یک نوک آهنی است. زمانی که سازه را روشن کنید، حرارت از بخش مرکزی آن به قسمت نوک هویه منتقل می شود. زمانی که این ساختار تکمیل شود، هویه به عنوان یک انتشار دهنده گرما شروع به فعالیت می کند.

با توجه به کاربرد این اقلام، انواع هویه با ابعاد و اشکال گوناگون روانه بازار شده است. هویه مناسب لحیم کاری نرم باید با توجه به نوع پروژه انتخاب شود. لازم به ذکر است که آن دسته از هویه هایی که ساختار ساده تری دارند برای گرم شدن به زمان بیشتری نیازمندند.

پایه هویه

توجه به نکات ایمنی در حین کار با هویه از اهمیت بالایی برخوردار است. استفاده‌ از پایه نگهدارنده هویه می تواند خطر برخورد نوک هویه به نیروی انسانی را کاهش دهد. علاوه بر آن وجود پایه هویه می تواند چگونگی کارکرد با آن را در حین لحیم کاری نرم آسان تر کند. به همین خاطر است که عمده صنعتگران این حوزه این عضو را برای افزایش‌ ایمنی، سهولت انجام کار و بالا رفتن دقت خریداری می کنند.

سیم لحیم

یکی دیگر از لوازم حیاتی لحیم کاری نرم، سیم لحیم است. این عضو می تواند به عنوان یک پر کننده در این عملیات حضور داشته باشد. زمانی که سیم لحیم در محل انسجام دو عضو فلزی حرارت ببیند، ذوب شده و یک چسبندگی نسبی را ایجاد می کند. زمانی که لحیم با افت حرارت رو به رو شود اتصال میان دو سازه کم کم مستحکم می شود. به خاطر داشته باشید که نقطه ذوب لحیم باید کمتر از نقطه ذوب فلز پایه باشد.

فلاکس

فلاکس می تواند در بهبود قابلیت تر شوندگی و موئینگی لحیم کاری نرم نقش داشته باشد. اما اصلی ترین کاربرد آن پاک کردن سطح اتصال از هر گونه مواد اضافه است. زمانی که اکسید، گرد و غبار و آلودگی ها از سطوح مربوطه پاک شوند، نتیجه بدست آمده از لحیم کاری نرم دارای کیفیت بالاتری خواهد بود.

منابع:

https://www.tektronix.ir